ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN

Czym są środki ochrony roślin?

Środkami ochrony roślin (pestycydami) określa się substancje aktywne oraz preparaty składające się z jednej lub więcej takich substancji. Są one dedykowane do ochrony upraw przed szkodliwym działaniem patogenów glebowych, czy owadów, bądź do stosowania przed ich wystąpieniem. Do środków ochrony roślin zalicza się także regulatory wzrostu, środki zabezpieczające wyroby roślinne oraz preparaty przeznaczone do stymulowania roślin (np. ukorzeniacze), do niszczenia roślin niepożądanych, hamowania ich wzrostu lub niszczenia jedynie ich części.

Jakie środki ochrony roślin dostępne są w sklepie E-GARDENION?

W ofercie posiadamy szeroki wybór środków owadobójczych (insektycydów), grzybobójczych (fungicydów) oraz chwastobójczych (herbicydów). Polecamy również skuteczne preparaty na ślimaki, regulatory wzrostu oraz szczepionki mikoryzowe. Oddzielną grupę produktową stanowią starannie dobrane środki do pielęgnacji roślin doniczkowych (m.in. odżywki witaminowe, preparaty do regeneracji roślin balkonowych, środki nabłyszczające do liści) oraz storczyków.

Zapoznaj się z naszą bogatą ofertą środków ochrony roślin i dobierz preparaty idealnie dopasowane do swoich upraw.

Pestycydy — środki ochrony roślin

Środki ochrony roślin określane są terminem pestycydów. Ich dokładną definicję można znaleźć w ustawie o ochronie roślin z 18.12.2003 roku. Do pestycydów zaliczane są substancje aktywne oraz mieszanki tych substancji, które pozwalają na niszczenie zbędnych (z punktu widzenia uprawy) roślin bądź ich części, hamowanie wzrostu roślin, zapobieganie pojawianiu się szkodliwych organizmów oraz ochronę przed działaniem organizmów szkodliwych. Pestycydami są również środki, które wpływają na funkcje życiowe rośliny (np. regulatory wzrostu).

Na rynku najczęściej stosuje się podział herbicydów ze względu na:

• funkcję (kierunek zastosowania)
• strukturę chemiczną
• klasę toksyczności

Wyróżniamy herbicydy selektywne i totalne.

Podział środków ochrony roślin ze względu na funkcję (zastosowanie)

Środki ochrony roślin najczęściej dzielone są ze względu na zastosowanie. Podział ten obejmuje:

• herbicydy (środki chwastobójcze)
• zoocydy (środki przeciwko działaniu szkodników zwierzęcych)
• fungicydy (środki grzybobójcze)
• bakteriocydy (środki bakteriobójcze)

Ta klasyfikacja środków ochrony roślin obejmuje również bardziej szczegółowy podział.

Zoocydy dodatkowo można podzielić na:

• insektycydy (środki owadobójcze)
• aficydy (środki mszycobójcze)
• moluskodydy (środki przeciwko ślimakom)
• rodentycydy (środki gryzoniobójcze)
• akarycydy (środki roztoczobójcze)
• nematocydy (środki nicieniobójcze)

Do chwastobójczej grupy środków ochrony roślin zaliczane są herbicydy totalne, które niszczą całą populację roślinną oraz środki wybiórcze niszczące wyłącznie wybrane gatunki.

Obecnie producenci herbicydów oferują także regulatory wzrostu (stymulatory oraz inhibitory, które pozwalają sterować uprawami w zależności od warunków pogodowych lub stanowiska, a tym samym zwiększać plony).

Podział środków ochrony roślin ze względu na strukturę chemiczną (skład chemiczny)

Pestycydy dzieli się nie tylko ze względu na kierunek działania, ale także ich skład chemiczny. Na tej podstawie wyróżniono środki:

• organiczne
• nieorganiczne

Jeżeli chodzi o nieorganiczne środki ochrony roślin podział jest bardziej szczegółowy i obejmuje kilka różnych grup. Szerokie zastosowanie znajdują insektycydy arsenowe. Te środki ze związkami arsenu w składzie chronią rośliny przed niekorzystnym działaniem owadów. Ochronę przeciwko owadom stanowią również insektycydy fluorkowe (m.in. fluorokrzemian sodu i kriolit).

Kolejną grupą są nieorganiczne herbicydy chroniące uprawy przed chwastami. W Polsce zastosowanie znajduje m.in. chloran sodu (NaClO₃) oraz czteroboran sodu (Na₂B₄O₇).

Ochronę przed grzybami stanowią fungicydy nieorganiczne.

Do pestycydów organicznych zaliczane są karbaminiany (m.in. aminokarb oraz karbaryl). W rolnictwie i ogrodnictwie stosowane są również związki fosforoorganiczne (m.in. fenitrotion i monokrotofos), pochodne tiazynowe (m.in. symazyna, propazyna i atrazyna) oraz związki choroorganiczne (HCH, DDT, metoksychlor).

Podział środków ochrony roślin ze względu na klasy toksyczności

W Polsce wyodrębniono także grupy środków ochrony roślin ze względu na klasę ich toksyczności. Toksyczność określa szkodliwość dla człowieka, owadów pożytecznych (pszczół) oraz organizmów wodnych. Podział ten obejmuje 4 klasy pestycydów:

1. Bardzo toksyczne (oznaczone wskaźnikiem T+)
2. Toksyczne (oznaczone wskaźnikiem T)
3. Szkodliwe (oznaczone wskaźnikiem Xn)
4. Pozostałe

Klasyfikacja środków ochrony roślin ze względu na ich formę

Współczesne pestycydy dostępne są m.in. w formie cieczy, proszków oraz ciał stałych. Forma przesądza o sposobie stosowania danego środka.

Producenci na opakowaniach zamieszczają dwuliterowe skróty, które pozwalają określić sposób stosowania danego pestycydu:

• AE — aerozole do opryskiwania roślin
• AB — ziarna (przynęta dla szkodników — np. gryzoni)
• AL — rozcieńczone z wodą GR, WP, WG — czyli proszki i inne formy, które przygotowuje się bezpośrednio przed zastosowaniem

Trzeba pamiętać, że w każdym środku znajdują się nie tylko substancje aktywne (jedna lub więcej), ale także tzw. nośniki utrwalacze, które ułatwiają zastosowanie (producenci wykorzystują m.in. rozcieńczalniki, rozpuszczalniki oraz tensydy).

Co warto wiedzieć o herbicydach?

Herbicydy to środki przeciwko chwastom. Należą one do grupy najczęściej stosowanych pestycydów. Chwasty czerpią z gleby związki mineralne i wodę, co utrudnia lub całkowicie uniemożliwia wzrost roślinom uprawnym. Selektywne substancje chemiczne pozwalają wybiórczo niszczyć niektóre grupy roślin (jednoliścienne, wieloliściennie) i likwidować w ten sposób chwasty z upraw, a jednocześnie nie uszkadzają roślin uprawowych.

Dostępne są również środki totalne niszczące całą populację — stosowane są one m.in. w przygotowywaniu działek pod uprawy oraz w miejscach, gdzie wzrost roślin jest całkowicie niepożądany.

Podział środków ochrony roślin ze względu na działanie obejmuje nie tylko pestycydy totalne i selektywne, ale także herbicydy:

• kontaktowe
• układowe

Chwastobójcze środki ochrony roślin działają nalistnie (środki dolistne) lub doglebowo.

Herbicydy dzielone są również ze względu na termin zastosowania. Wyróżnia się środki:

• przedsiewne
• przedwschodnie
• powschodnie

Na uprawach ozimin (zwłaszcza pszenicy) zabiegi herbicydami są zalecane jesienią oraz wiosną. Zboża rozwijają się wolniej niż konkurencyjne chwasty (szczególnie szkodliwa jest miotła zbożowa, która posiada bardzo silny system korzeniowy, a wegetację wiosenną rozpoczyna znacznie wcześniej od pszenicy). Termin zastosowania środków chwastobójczych należy uzależnić od fazy wzrostu rośliny uprawowej oraz konkurencyjnej.

Zabiegów nalistnych nie wolno przeprowadzać tuż przed opadami oraz do 3 h po nich. Przeciwwskazaniem są także przymrozki. Przed zabiegiem, zawsze należy sprawdzić zakres temperatur wskazany przez producenta. Najkorzystniejsze są nowoczesne herbicydy, które szybko się rozkładają. Należy również pilnować dawek – jej przekroczenie jest szkodliwe dla gleby oraz człowieka.

Regulatory wzrostu — specyficzna grupa herbicydów

Do tej grupy środków ochrony roślin należą również preparaty pozwalające stymulować wzrost (hamować go lub przyspieszać na określonym etapie). Stymulatory wzrostu pozwalają sterować wysokością plonów i dostosowywać rośliny do danego stanowiska uprawowego oraz do warunków atmosferycznych.

Do stymulatorów są zaliczane:

• regulatory wzrostu wpływające na procesy życiowe przeprowadzane przez rośliny
• desykanty — pozwalają wysuszać rośliny (przydatne w uprawach traw i roślin motylkowych na siano)
• defolianty — środki pozwalające odlistniać rośliny
• defloranty — środki pozwalające na usuwanie zbyt dużych ilości kwiatów

Repelenty pozwalają odstraszać szkodniki, a atraktanty zwabiać je.

Zoocydy — środki przeciwko szkodnikom zwierzęcym

Zoocydy są środkami pozwalającymi na ochronę roślin przed szkodnikami zwierzęcymi. Najpopularniejsze są insektycydy, które stanowią ochronę przed owadami. Insektycydy, ze względu na sposób ich działania, dzieli się na: kontaktowe, oddechowe i żołądkowe.

Na rynku dostępne są insektycydy chemiczne oraz mikrobiologiczne. Insektycydy chemiczne najczęściej produkuje się na bazie związków organicznych. Zawierają one pochodne fosforanowe, związki z grupy karbaminianów lub chlorowcopochodne węglowodanowe. Rzadziej wykorzystuje się mieszaniny chorobotwórczych drobnoustrojów, które wywołują choroby owadów.

Klasyfikacja środków ochrony roślin przed zwierzętami obejmuje również szereg innych pestycydów. Przeciwko gryzoniom stosuje się rodentycydy. Moluskocydy pozwalają na zwalczanie mięczaków, nematocydy stanowią ochronę przed nicieniami, a aficyty przed roztoczami. Do walki z larwami wykorzystuje się larwicydy. Owicydy usuwają zaś zarówno owady, jak i roztocza.